- υσμίνη
- ἡ, Α(επικ. τ.) αγώνας, μάχη («ὡς οἱ μὲν πονέοντο κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην», Ομ. Ιλ.).[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. ὑσμίνη μπορεί να αναχθεί στη μηδενισμένη βαθμίδα τής ΙΕ ρίζας *jeu-dh- με σημ. «κινούμαι έντονα, ζωηρά» και κατ' επέκταση «πολεμώ» —με την έννοια ότι η μάχη είναι ένα είδος ζωηρής κίνησης, ταραχής— και συνδέεται με αρχ. ινδ. yudhma- «πολεμιστής», yudh- «μάχη», λιθουαν. judu «κινούμαι», judus «εριστικός», λατ. jubeo «διατάζω, κάνω κάποιον να κινηθεί». Ο ελλ. τ. ὑσμίνη έχει προέλθει —με μετάβαση στη θεματική κλίση (πρβλ. ἀλκή*: δοτ. ἀλκί)— από ένα αρχικό αθέματο ουσ., το οποίο απαντά μόνο στον τ. τής δοτ. ὑσμῖνι και το οποίο έχει σχηματιστεί με το αρχαϊκό επίθημα -(μ)ις, -(μ)ινος (πρβλ. ῥηγ-μίς, στα-μίς) από έναν τ. *ὑσμός (*judh-s-mos), αντίστοιχο τού αρχ. ινδ. yudh-ma «πολεμιστής» (η κατάλ. -σμος τού ελλ. τ. αντί -μος είναι πιθ. αναλογική). Η λ. ὑσμίνη, τέλος, είναι παλαιός τ. τής επικής και λυρικής ποίησης, με σημ. παρόμοια με τη σημ. τών λ. μάχη, πόλεμος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τής λ. ὅμιλος].
Dictionary of Greek. 2013.